De wijze Akiba ging op zoek naar het Paradijs. Drie wijze vrienden gingen met hem mee. De eerste vriend keek en en stierf. Er wordt van hem gezegd dat God hem liefheeft. De tweede vriend besloot er te blijven en niet meer mee terug te gaan. Er wordt van hem gezegd dat hij ‘gek’ werd toen hij het Paradijs zag en ‘als je honing eet, eet er dan niet teveel van’. De derde vriend keek en ‘kapte de bomen om’. Er wordt van hem gezegd dat hij er niks meer van geloofde, ‘dit kan niet waar zijn’.
De wijze Akiba was de enige die in vrede naar het Paradijs ging en in vrede weer terug kwam.
Dit is mijn versie van een verhaal uit de Kabbalah dat veel van mijn jeugd heeft gekleurd. Het Paradijs staat voor de mystieke ervaring van verlichting, eenheid, of het Goddelijke.
Als je bent als vriend 1: je zoekt niet (meer) naar Eenheid
Hoewel je zou kunnen interpreteren dat deze vriend gewoon dood gaat (want dan ben je immers ook in Eenheid), gaat deze ervaring er meer om dat hij de eenheidservaring niet aan kan. Er zijn heel veel mensen die helemaal niet willen nadenken over spiritualiteit. Sommigen zijn toch heel liefdevol bezig, het gaat erom dat ze het hele idee van een eenheidsbewustzijn afwijzen en zich ertegen verzetten. Misschien omdat ze bang zijn dat ze hun leven op moeten geven om er te komen. Sommigen denken dat je je aardse leven vaarwel moet zeggen om verlichting te bereiken. Het tegendeel is waar. Juist de vervulling van je aardse leven is wat het paradijs op aarde brengt.
Er zijn er ook die wel aan een zoektocht beginnen, maar het opgeven, omdat het zo zwaar lijkt. Goeroes vertellen je dat je alle vlees moet laten staan, dat je uren moet mediteren. Of misschien vind je het al zwaar om af en toe aan een ander te denken. Sommige mensen zijn nog zo bezig met zichzelf, dat ze helemaal geen aandacht hebben voor iets groters dan hun kleine ik. Ook dat is een weg. Het kan zijn dat je dat nodig hebt, omdat je behoeften nooit goed vervuld werden. Als je eigen behoeften worden vervuld, komt er vanzelf een dag dat je jezelf niet meer genoeg bent. Dan ga je vanzelf zoeken naar Meer. Iedereen doet dat op zijn/haar eigen tempo. In dit verband vind ik deze uitspraak zo mooi:
God (of het Universum) is zo groot, Zhij is niet te missen.
Als je bent als vriend 2: je neemt teveel spiritualiteit tot je
Ik verkeerde een groot deel van mijn leven in een soort spirituele half-slaap, waardoor ik liever in mijn droomwereld verkeerde dan op de aarde. Ik was permanent in een verruimde staat van bewustzijn, waarin ik de wereld kon overzien in al haar facetten, maar zelf eigenlijk niet mee kon doen. Ik was te bang om mijn voeten op aarde te zetten.
Heel veel mensen die graag bezig zijn met spiritualiteit overkomt dit. Als je ooit in je leven een Eenheidsbeleving of zelfs een bijna-dood-ervaring hebt meegemaakt, wil je die het liefste opnieuw oproepen en het allerliefste zou je daar altijd in willen blijven. De gewone alledaagse wereld lijkt alle glans te verliezen. Waarom ben je hier eigenlijk? Hoor je niet thuis in die wereld van Eenheid en Liefde? Waarom kun je daar niet gewoon altijd zijn? Je gaat je onvermijdelijk de vraag stellen: Wat is de zin van mijn leven op aarde? Waarom moet of wil ik hier zijn? Geen enkele therapie die is gericht op aarden heeft effect op je, zolang je die vraag niet kunt of wilt beantwoorden.
Als je bent als vriend 3: je twijfelt aan je ervaringen
Als je een eenheidservaring hebt beleeft, krijgt de ‘gewone’ wereld onvermijdelijk weer een keer vat op je. Het betalen van je rekeningen vraagt je aandacht, je huishouden, je werk. Mensen in je omgeving kijken je raar aan en ondergraven wat je hebt meegemaakt. In het ergste geval halen ze jou persoonlijk onderuit, of gaan ze twijfelen aan je geestelijke gezondheid. Je moet erg sterk in je schoenen staan om dan nog te geloven dat het echt is wat je hebt meegemaakt.
Kun je jezelf niet veroordelen, kun je jezelf serieus blijven nemen? Kun je ruimte laten in je wereldbeeld voor je ervaring? En vooral: kun je geloven dat jij het waard bent om deze ervaring te hebben?
Soms, als we lezen over de verlichtende ervaringen van anderen, plaatsen we hen op een voetstuk en bagatelliseren onze eigen belevingen. Ergens heerst de overtuiging dat alleen heiligen de hemel kunnen zien en ervaren, of dat het niet waar kan zijn.
Als je bent als de wijze Akiba: je brengt de geest in de stof (en andersom)
Niets staat op zichzelf. Niemand staat op zichzelf. Een eenheidservaring is geen lang leven beschoren als je de verbinding niet kunt leggen. In alle opzichten. Betekent eenheid niet per definitie dat je de aarde, en alle mensen op aarde, niet kunt buitensluiten? Waarom komen verlichte geesten in het Boeddhisme terug als Boddhisatva’s? Uit Liefde voor de aarde, uit Liefde voor de mensen. Je weg is pas klaar, rond, ‘af’, als je die weg terug hebt gemaakt. Wie heeft er nog iets aan je als je in je heilige ivoren toren intelligent op de aarde zit neer te kijken? Hadden Jezus, Ghandi, moeder Theresa enig verschil gemaakt als ze niet de modder in waren gegaan voor de mensen om hen heen?
Het verlangen naar Eenheid kan nooit vervuld worden als je je van de aarde of de hemel af keert. Afkeren heeft al de scheiding in zich. Dat betekent al dat je een deel van de werkelijkheid buiten die Eenheid wilt houden. En dat kan natuurlijk helemaal niet. Eenheid is eenheid of het is het niet. Eenheid omvat alles: de hoogste altruïstische Liefde, de kleinste persoonlijke Liefde, seks (denk aan Tantra) en heilige communie, liefde voor de ander en liefde voor jezelf, voor God, het Universum, maar ook voor de mieren in je tuin.
Concreet betekent dit dat, als je werkelijke Eenheid wilt ervaren, je alle grenzen moet durven laten wegvallen. Je kunt dan niet alleen maar op aarde leven en de hemel ontkennen. Je kunt ook niet alleen maar in een hemelse toestand leven en de aarde afwijzen. Er is ook geen ruimte voor twijfel aan jezelf of aan de Liefde die je ervaart. Eenheid is een toestand van volledige overgave aan het Leven zelf, met de beide kanten die daaraan zitten: je hemelse werkelijkheid en je aardse werkelijkheid. Een eenheidsbeleving kan ook nooit werkelijk los staan van de mensen om je heen. Als je in theorie hemel en aarde lief hebt, maar je wijst de mensen af, of je blijft bang voor ze, kom je nooit in de buurt van werkelijke Eenheid. (Wat niet wil zeggen dat je de hele dag bij de buren op schoot hoeft te gaan zitten, dat is dan weer niet afgestemd….) Eenheid beleef je, als je durft te leven vanuit een oer-vertrouwen. Als jezelf geven en jezelf terugvinden hetzelfde zijn geworden. Als Hemel en Aarde geen gescheiden realiteiten meer zijn, maar in elkaar overvloeien tot een rijkgeschakeerde Werkelijkheid. Als Leven en Dood geen tegenstellingen meer zijn, maar samensmelten tot Eeuwigheid.
We leven de Hemel op Aarde………de kunst is dat te Zien en te Doen.
Afbeelding ditisenschede.nl